2024_CBS_01709 - Collegebeslissing betreffende het behalen van de minimale doelstellingen voor het plaatsen en beheren van de prioritaire individuele behandelingsinstallaties voor afvalwater (IBA’s)

Gelet op de Europese richtlijn inzake de behandeling van stedelijk afvalwater van 21 mei 1991;

Gelet op de Europese kaderrichtlijn water van 22 december 2000;

Gelet op de Europese Overstromingsrichtlijn van 23 oktober 2007;

Gelet op het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, gecoördineerd op 15 juni 2018 (waterwetboek);

Gelet op het ministerieel besluit van 18 december 2015 betreffende het definitief vastleggen van het aangepast zoneringsplan van prefusiegemeente Aalter;

Gelet op het ministerieel besluit van 18 december 2015 betreffende het definitief vastleggen van het gebiedsdekkend uitvoeringsplan (GUP) van prefusiegemeente Aalter;

Gelet op het besluit van de Vlaamse regering van 1 juli 2022 betreffende de definitieve vaststelling van de stroomgebiedsbeheerplannen 2022-2027 voor en Schelde en Maas;

Gelet op het besluit van de Vlaamse regering van 23 februari 2024 betreffende de gemeentelijke saneringsverplichting afvalwater; 

Gelet op de collegebeslissing van 3 september 2007 van prefusiebestuur Aalter om geen gezamenlijke aankoop, plaatsing en beheer van individuele behandelingsinstallaties voor afvalwater (IBA’s) te doen;

Gelet op de collegebeslissing van 14 januari 2008 van prefusiebestuur Aalter betreffende het advies van de Milieuadviesraad omtrent het IBA-beleid;

Gelet dat in 2023, rapporteringsjaar 2022, aan de Vlaamse Milieumaatschappij volgende realisaties van IBA’s werden gerapporteerd:

Gelet op het feit dat de tweede generatie stroomgebiedsbeheerplannen 2013-2021 in elke gemeente minimale doelstellingen oplegden om de goede toestand van het oppervlaktewater en grondwater te verbeteren; dat werd gesteld dat voor eind 2017 en voor eind 2021 minimaal aan volgende doelstellingen diende te zijn voldaan:

Gelet op de brief van de Vlaamse minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme Zuhal Demir aan de lokale besturen en rioolbeheerders waarin wordt gesteld de nodige acties te ondernemen om de minimale doelstellingen 2021 voor het plaatsen en beheren van IBA’s te halen en de verantwoordelijkheid te nemen als handhaver; dat deze aanmaningsbrief werd gestuurd naar gemeenten die deze minimale doelstellingen voor minder dan 60 % haalden;

Gelet op het feit dat de zoneringsplannen en GUP's  de instrumenten zijn die ingezet worden om op gemeentelijk niveau de nodige reductie-inspanningen uit te tekenen op het vlak van huishoudelijke lozingen;

Gelet op het door het gemeentebestuur op 1 maart 2021 genomen engagement in het kader van de derde generatie stroomgebiedbeheersplannen om voor het waterlichaam Poekebeek, de reductiedoelstellingen maximaal te realiseren, waarbij echter 100 % realisatie niet kan worden gegarandeerd;

Overwegende dat de minimale doelstellingen opgelegd in de tweede generatie stroomgebiedsbeheerplannen 2013-2021 niet werden gehaald voor prefusiegemeente Aalter; dat de Vlaamse regering erop aandringt de aanzienlijke achterstand in te halen en de nodige acties te ondernemen en handhaving toe te passen; 

Overwegende dat rioolbeheerder Farys op grondgebied prefusiegemeente Knesselare de minimale doelstellingen opgelegd in de tweede generatie stroomgebiedsbeheerplannen 2013-2021 heeft gehaald en een voldoende aantal IBA's met prioriteit 1 en 2 heeft geplaatst en beheert;

Overwegende dat het besluit van de Vlaamse regering van 23 februari 2024 betreffende de gemeentelijke saneringsverplichting een aantal openbare dienstverplichtingen voor gemeentelijke rioolbeheerders regelt, waaronder:  

• De gemeentelijke rioolbeheerder is verantwoordelijk voor de verdere uitbouw van het gemeentelijk rioolnet. Onder meer in functie van de reductiedoelen uit de stroomgebiedbeheerplannen. Tegen 31 december 2027 moet ook elke gemeente een zuiveringsgraad halen van minstens 50 % tenzij er geen aansluiting mogelijk is op een collector en de creatie van nieuwe lozingspunten onwenselijk is. 
• Conform art. 8§2 wordt elke gemeentelijke rioolbeheerder voortaan verplicht om aan de betrokken eigenaars een aanbod te doen voor collectieve plaatsing en collectief beheer van de individuele behandelingsinstallaties van afvalwater (IBA’s) en deze verder op te volgen. Een gemeentelijke ondersteuning en handhaving zonder plaatsing en beheer is niet voldoende;

Overwegende dat de veranderingen en verplichtingen uit dit besluit door de Vlaamse regering nog dienen te worden geconcretiseerd;  

Overwegende dat de Europese richtlijn stedelijke afvalwater (ERSA) van 1991 momenteel wordt herzien; dat de officiële publicatie en inwerking treding van de nieuwe richtlijn is voorzien in het najaar 2024 waarbij de lidstaten tegen het voorjaar 2027 voor de omzetting moeten zorgen; dat de nieuwe richtlijn strengere normen oplegt voor de behandeling en monitoring van het afvalwater in voldoende dichtbebouwde gebieden; dat in het bijzonder binnen deze zones voor IBA’s ook de reductie van stikstof en fosfor dient te worden bekeken (tertiaire zuivering); dat de meeste IBA’s die nu op de markt worden aangeboden aan deze eisen niet voldoen; 

Overwegende dat de meeste IBA's zijn gelegen in het buitengebied en  buiten de afbakening van deze stedelijke agglomeraties vallen; dat de meeste IBA's niet aan de mogelijk strengere eisen in het kader van de toepassing van het ERSA zullen moeten voldoen;