2022_CBS_00520 - Collegebeslissing betreffende de motie van de gemeenteraad van Tielt tegen de sluiting van de materniteit

Overwegende dat het KCE report 323 as stelt dat 21 materniteiten het minimum aantal van 557 bevallingen niet bereiken en daarom de aanbeveling formuleert deze te sluiten; dat het Sint-Andriesziekenhuis Tielt tot de 21 voorgestelde te sluiten materniteiten behoort; dat de aanbevelingen vanuit het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg overgemaakt wordt aan de beleidsmakers; 

Overwegende dat in de studie van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg bereikbaarheid als een cruciaal gegeven wordt beschouwd waarbij elke vrouw tussen 15 en 49 jaar binnen een bepaalde tijd met de wagen de materniteit moet kunnen bereiken; dat de materniteit van het Sint-Andriesziekenhuis in Tielt voor de Aalterse vrouwen tussen 15 en 49 jaar een grote bereikbaarheid kent; 

Overwegende dat het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg met de studie aanbevelingen aan het beleid formuleert; dat het stadsbestuur Tielt enkele bedenkingen formuleert in een motie om mee te nemen bij het besluitvormingsproces op hoger beleidsniveau en aan de gemeenten Ardooie, Dentergem, Meulebeke, Oostrozebeke, Pittem, Ruiselede, Wielsbeke, Wingene, Aalter en Ingelmunster vraagt om deze motie voor te leggen aan de bestuursorganen en over te maken aan de Minister van Volksgezondheid; 

Overwegende dat de motie van de gemeenteraad van Tielt onder andere volgende aspecten naar voor schuift:

• De aanbevelingen van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg zijn vooral ingegeven door economische aspecten. "Dat is begrijpelijk gelet op de budgettaire druk op de overheid en op de gezondheidszorg.",
• Het kwalitatieve en sociale aspect waarbij "De bevalling wordt in de ogen van de burgers beschouwd als een basiszorg. Deze behoort tot de eerste lijn en moet in de nabijheid worden georganiseerd. Op nabijheid en geborgenheid staat geen allesbeslissend winst- of verliescijfer. Door het toepassen van deze KCE-aanbevelingen wordt bevallen in België gezien als een supra-regionale zorgopdracht (tweede lijn). Dus niet meer als een basiszorg, maar als een gespecialiseerde zorg. [...]",
• Het sluiten van materniteiten in landelijke en klein-stedelijke gebieden kan een gevaar voor toekomstige bevallingen betekenen. "Uitgangspunt blijft nog altijd het feit dat de materniteit in een ziekenhuis de veiligste setting is om te bevallen. Dat is niet alleen het geval voor de moeder maar evengoed voor de baby. Het sluiten van materniteiten kan als gevolg hebben dat in landelijke en klein-stedelijke gebieden er weer wordt gekozen voor thuisbevalling door vroedvrouwen zonder medische supervisie. We verwijzen hier naar een artikel gepubliceerd in de Lancet waarin het bewijs geleverd wordt dat het sterftecijfer van de kinderen dubbel zo hoog is thuisbevallingen. [...]",
• Het kwalitatieve aspect waarbij "Het KCE rapport toont duidelijk aan dat de afgeleverde kwaliteit geen issue is.",
• De sociale impact die bevallen heeft op de betrokken personen: "De bevalling wordt hier gereduceerd tot een 'ziekenhuisprestatie' die dient te renderen, zonder meer. Enkel kwantiteit wordt hier als maatstaf voor kwaliteit gehanteerd. Bevallen is meer dan enkel een medisch-technische zorg toedienen. Het gaat om een fysiologisch levensevent [...]",
• De keuze tussen economische en sociale factoren: "Gaat onze gezondheidszorg enkel over "efficiëntie", "moeten opbrengen" of durven we de keuze te maken dat ook tijd voor de gezinnen kan gemaakt worden, betere ondersteuning kan gegeven worden tijdens de bevalling, meer tijd voor de mentale gezondheidszorg van de jonge koppels."
• De verankering van een materniteit en de meerwaarde die kan bieden op andere sociale aan maatschappelijke vlakken: "Eén van de Vlaamse beleidsprioriteiten betreft het verwezenlijken van de functies en werkingsprincipes van het geïntegreerd breed onthaal. Dit is enerzijds gericht op een toegankelijke sociale hulp- en dienstverlening en anderzijds op het tegengaan van onderbescherming. Teneinde dit doel te bereiken is een maximale samenwerking met lokale actoren onontbeerlijk. Deze actoren kunnen ervoor zorgen dat verdoken armoede zichtbaar, en dus behandelbaar, wordt. Eén van deze lokale actoren is de Tieltse materniteit. Dit is dé plaats bij uitstek waar gezinsarmoede al van een heel vroeg stadium (nl. voor de geboorte) kan aangepast worden. Het is vanzelfsprekend een vereiste dat de materniteit goed op de hoogte is van het regionale aanbod van de diverse OCMW's. Regionale verankering en regelmatige afstemming is hierbij een must."
• Het mobiliteitsaspect:  "In de nota vinden we op pagina 5 een passage terug over de aanrijtijden: "Zo zouden bijvoorbeeld aanrijtijden één van de elementen kunnen zijn die mee in rekening worden genomen bij de organisatie van tijdskritische zorgfuncties". Ook een bevalling kan ondergebracht worden onder een tijdskritische zorgfunctie.  Ook de aanrijdtijden met het openbaar vervoer kunnen mee in rekening worden genomen.  Mobiliteit omhelst ook een sociaal aspect. Ouders die niet over eigen vervoer beschikken, alleenstaande moeders worden als eerste getroffen. Eén van de facetten van armoede betreft mobiliteitsarmoede. Door een gebrek aan kennis en vaardigheden, geraakt men niet, of veel moeilijker, ter plaatse. Een materniteit in een overwegend landelijke regio is bijgevolg een grote meerwaarde en komt tegemoet aan heel wat potentiële (praktische} problemen.",
• Een financieel aspect: "De studie spreekt over een break-even punt van 557 bevallingen. Dit klopt, daaronder is een materniteit verlieslatend. Het verlies wordt echter gedragen door de eigen instelling en niet door de overheid. [...] Het Sint-Andriesziekenhuis is de laatste jaren winstgevend (cfr. de Maha-analyse) en dit ondanks een verlieslatende materniteit terwijl 25% van de ziekenhuizen verlieslatend zijn. Ook de winstgevendheid van een ziekenhuis kan een extra norm zijn om de materniteit te laten bestaan.,
  • De gevolgen voor andere diensten in het ziekenhuis, waarbij men onder andere stelt dat "Een gespecialiseerde spoed kan slechts indien er een materniteit is.",
  • De regionale verankering van de materniteit waarbij wordt aangegeven dat "Aalter en Ingelmunster vertegenwoordigen nog eens 10% van de geboortes.";

Gelet op de gemeenteraadsbeslissing van het stadsbestuur van Tielt van 3 februari 2022 betreffende de goedkeuring van de motie tegen de sluiting van de materniteit Tielt; 

Gelet op de brief van 11 februari 2022 van het stadsbestuur Tielt inzake de motie van de gemeenteraad van Tielt tegen de sluiting van de materniteit waarin zij het bestuur van Aalter vragen de motie voor te leggen aan de bestuursorganen en vervolgens over te maken aan de Minister van Volksgezondheid;

Gelet op het KFC report 323as van het Federaal Kenniscentrum voor de Volksgezondheid van 2019 over de organisatie van materniteiten in België waarbij uit een berekening blijkt dat een materniteit jaarlijks minstens 557 bevallingen moet uitvoeren om de kostprijs per bevalling te kunnen verlagen tot die van een efficiëntere materniteit en zonder dat daarbij de goede zorg in het gedrang komt;